Thư pháp hay nghệ thuật viết chữ Hán Trung Hoa không chỉ là kho tàng văn hóa của Trung Quốc, mà còn là nghệ thuật có một không hai trong kho tàng văn hóa nghệ thuật của thế giới. Trong lịch sử hình thành và phát triển lâu dài, chữ Hán một mặt đóng vai trò xã hội quan trọng như trao đổi tư tưởng, kế thừa văn hóa, mặt khác đã hình thành nên nghệ thuật tạo hình độc đáo .

Thư pháp Trung Quốc là một nghệ thuật biểu hiện độc đáo của văn hóa Trung Quốc, nó được biết đến như: một bài thơ không lời, điệu nhảy vô hình; bức tranh không đường nét mà cũng là âm nhạc không lời.

Hôm nay các bạn hãy cùng Du học Trung Quốc Riba tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc cũng như sức hút của môn nghệ thuật đã tồn tại ngàn năm này nhé.

1. Nguồn gốc

Có ba loại chữ viết của các quốc gia khác nhau trên thế giới, đó là chữ viết, chữ tượng hình và bản ghi âm. Trong đó chữ tượng hình là loại chữ xuất hiện sớm nhất và cũng là phổ biến nhất.

Chữ Hán là loại chữ điển hình được phát triển trên cơ sở chữ tượng hình. Nghệ thuật thư pháp cũng bắt đầu từ chữ Giáp Cốt (tượng hình) bắt đầu.

Trải qua hơn 2.000 năm kế thừa và phát triển, nghệ thuật thư pháp qua các thời kỳ đã thể hiện sự phát triển kinh tế xã hội và định hướng giá trị của con người trong các thời kỳ cụ thể khác nhau.

2. Các kiểu chữ viết Thư pháp

Thư pháp Trung Hoa có thể chia thành 5 kiểu chữ viết phổ biến:

• Chữ triện 篆書 (Triện thư). Khi Tần Thuỷ Hoàng thống nhất Trung Quốc, ông đã sai thừa tướng Lý Tư thống nhất văn tự, tức là thống nhất các chữ viết giữa các nước trước đó từ đại triện thành chữ tiểu triện.

• Chữ lệ 隸書 (lệ thư). Là thư thể thông dụng trong công văn, kiểu chữ này rất phổ biến giữa thế kỷ 3 và 2 TCN.

• Chữ khải 楷書 (khải thư hay chính thư 正書). Là cải biên từ chữ lệ và bắt đầu phổ biến vào thế kỷ III công nguyên. Đây là kiểu chữ chính thức, chuẩn mực, dễ nhận biết, dễ đọc nhất và vẫn là phổ thông nhất trong các kiểu viết chữ Hán hiện nay.

• Chữ hành 行書 (hành thư). Là dạng viết nhanh của chữ khải, được dùng trong các giấy tờ thân mật (như thư từ) và đề tranh.

• Chữ thảo 草書 (thảo thư). Là thư thể được viết nhanh nhất, bút pháp phóng khoáng. Có chữ Hán khi viết bình thường theo lối chữ khải thì phải viết rất nhiều nét nhưng với thảo thư thì có thể viết bằng một nét.

3. Tính thẩm mĩ của Thư pháp Trung Quốc

Thư pháp đề cập đến các phương pháp viết, luật và quy tắc của các ký tự. Vẻ đẹp của thư pháp, phông chữ phải đẹp, cấu trúc đẹp, bố cục đẹp, nội dung bài viết được lồng ghép vào bố cục tổng thể và toàn bộ tác phẩm có thể phản ánh vẻ đẹp của tính cách, tâm trạng, suy nghĩ, ý chí và cảm xúc của người viết.

Nghệ thuật thư pháp thực chất là một nghệ thuật tổng hợp, tích hợp chữ Hán, thơ cổ, mỹ học, bố cục, cấu trúc của bản thân thư pháp, cấu trúc, bố cục, tu thân, tình cảm, ý chí, trí tuệ bình đẳng trong một biểu hiện. Nó hoàn toàn không phải là một nghệ thuật thuần túy. Nếu chỉ cần ghép chữ Hán lại để viết cho hoa mỹ, cho dù là bắt chước phông chữ của người khác, có thể có hình dáng giống nhau, nhưng chẳng qua cũng chỉ là “người chép chữ”, không thể gọi là nghệ thuật thư pháp.

Nghệ thuật thư pháp có thể thể hiện cảm giác nhịp điệu như âm nhạc và vẻ đẹp đồ họa như nghệ thuật; nó có thể thể hiện cảm xúc của một người và có thể nói lên tính cách và khí chất của một người. Có thể truyền cảm hứng cho mọi người, có thể cho mọi người sức mạnh, có thể mang lại cho mọi người niềm vui. Nó có thể cho mọi người trải nghiệm lĩnh vực nghệ thuật thư pháp, vì vậy sức hấp dẫn của nghệ thuật thư pháp có thể được tiếp tục và lưu truyền từ xa xưa đến nay, đây chính là ý nghĩa của nghệ thuật thư pháp.

4. Các yếu tố cần thiết luyện viết thư pháp

Thư pháp không chỉ đơn giản là một việc làm trong đoạn thời gian mà đó là cả quá trình. Nghệ thuật viết thư pháp cũng như nghệ thuật sống, nghệ thuật làm người vậy. Những người viết Thư pháp cũng thường có tư tưởng thông suốt, cách sống an yên và có phẩm cách riêng mình. Vậy làm sao để có thể luyện viết Thư pháp đẹp, cũng như trở thành một bản thân tốt hơn?

4.1. Kiên trì

Kiên trì là điều đầu tiên, cũng là quan trọng nhất. Đừng theo đuổi những con đường tắt. Nghệ thuật thư pháp không có con đường tắt. Chỉ có luyện tập chăm chỉ mới tạo ra thành quả ngọt ngào.

4.2. Đừng theo đuổi xu hướng đám đông

Những gì phù hợp với người khác có thể không phù hợp với bạn. Bạn nên chọn cho mình một bức thư pháp phù hợp dựa trên tính cách và khí chất của mình mà tạo ra kiểu chữ thư pháp cho riêng mình. Cần có khả năng suy ngẫm và xác định những tác phẩm thư pháp cổ nào thực sự tốt hoặc cái nào không phù hợp để bạn luyện tập.

Người xưa nói: “Nét chữ nết người”. Hãy chắc chắn để tìm ra loại phông chữ phù hợp với bạn để thực hành. Nghệ thuật thư pháp thích hợp để bản thân thưởng thức suốt đời. Người hướng nội học cách viết các ký tự hướng nội và người hướng ngoại cũng có cách viết riêng. Chỉ bằng cách này, bạn có thể nhận được kết quả gấp đôi với một nửa nỗ lực.

Một người viết thư pháp không để người khác xác định bạn nên viết gì và viết như thế nào.

4.3. Tìm cho mình một cây bút phù hợp và tâm đắc

Khi viết thư pháp, chúng ta phải biết cách dùng bút để trải nghiệm. Cây chút sẽ là người bạn tri kỷ nói cho người khác biết bạn là ai.

4.4. Nền tảng văn hóa cổ đại và kiến ​​thức cơ bản về chữ Hán

Phải có những kỹ năng cơ bản về thơ cổ và chữ Hán cổ. Nét phẳng trong thơ có thể mở rộng cho tác phẩm thư pháp, chỗ nặng nên nặng, chỗ nhẹ nên nhẹ, khi khô nên khô, khi dày nên dày, khi to nên lớn.

4.5. Có sự sáng tạo, độc lập, cá tính riêng mà không làm mất đi ý định ban đầu của nghệ thuật thư pháp

Một tác phẩm hay phải có cái gì đó riêng và thể hiện bản thân một cách hoàn hảo.

Nghệ thuật thư pháp Trung Hoa đã tồn tại Ngàn năm và được đón nhận trên khắp thế giới chắc chắn có giá trị của riêng nó. Hiểu được những điều ấy, bạn còn ngại gì mà không thử với nghệ thuật độc đáo này?

• Tải ngay ứng dụng Riba Blog để theo dõi hơn 1000 bài viết thú vị khác
• Xem Review chi tiết trường tại: https://laizhongliuxue.com (App: Campuschina)
• Riba.vn - Kênh thông tin học bổng Du học Trung Quốc số #1 Việt Nam
• Group: Hội Tự Apply học bổng Trung Quốc
• Group: ChinaScholarship Net
• Fanpage: Riba.vn - Kênh du học Trung Quốc dành cho giới trẻ